Gagaarida Nolosha iyo Guryaha Haynta

Goobaha Nolol ka Gargaarida iyo Guryaha Hayntu waxa ay u ekaan runtii kuwo isku mid ah. Warqadan xogta aruursan ahi waxa ay ka hadashaa qaar faraqyo ah oo u dhaxeeya iyaga. Wac Khadka Xiriirinta Waayeelka ee (Senior LinkAge Line) ee ah 1-800-333-2433 si aad uga hesho akhbaar ku saabsan daryeelada rugta iyo waxa kuu roon adiga.

Nolol ka gargaaridu waxay fidisaa guryo iyo adeegyo kale sida cunto maalin walba ah, nadiifin guriga ah, ka caawin ah nolol maalmeedka, xarakaad faakihaysi ah ama adeegyo wicid gargaar degdeg ah.

Goobaha Gargaarida nolosha waxaa ku jiri kara:

• Goobo guryo tas’hiilaad leh ah

• Guryaha dadka hawlgabka ah

• Daryeelada xusuusta iyo daryeelada naf ka dhowka

• Guryo kali kali loogu nool yahay lehna adeegyo
   

Celcelis ahaan kharasha ku baxa Goobaha Gargaarida Noloshu waa $4,500 bishii laakiin kharashku intaa waa ka badnaan karaa ama waa ka yaraan karaa.

• Dhamaan goobaha gargaarida oo dhami ma qaataan lacagta barnaamijyada dowlada. Hubi inaad eegto arrintaa.
• Hadii aad doonayso in dowladdu ay kaa bixiso kharashkaaga goobaha gargaarida nolosha waa inaad dirsataa codsiga Gargaarka Caafimaad (MA) ee mudadda dheer ah IYO Qiimeynta Xulashoodyinka MN (MN Choices).
• Waxaa dhici karta inaad adigu jeebkaaha ka bixiso kharashyada guri ku daryeelida inta laga ansaxinayo codsiga (MA). Taasi waxa ay qaadan kartaa asbuucyo ama xataa bilooyin. Tani waxa ay inta badan qaadataa bilo. 
• Barnaamijka (MA) waxa uu bixin karaa adeegyada aad u baahan tahay, laakiin waxa aad u baahan tahay inaad bixiso kirada iyo kharashka cuntada. Dadka qaarkii waxaa dhici karta inay caawimaad ka helaan barnaamij gobolku leeyahay oo la yiraa Gargaarka Guryaha. Si aad u isticmaasho Gargaarka Guryaha, baahidaada Gargaarida Noloshu waa inay kharashka kirada iyo cuntada ay ka hoos marisaa $1135-bishii. 
• Barnaamijka (MA) waxa uu leeyahay xadidaadyo hantida ah. Hadii aad hanti balaaran leedahay waxaa dhici karta inaad u baahato inaad qareen kala tashato sida ugu roon ee aad ugu isticmaali karo dakhligaaga iyo hantidaada hadafyadaada.

• Ka fakar nooca ay yihiin adeegyada aad rabtaa iyo meesha aad doonayso inaad ku noolaato
• www.minnesotahelp.info waa ilo wanaagsan oo laga heli karo akhbaar u saabsan Goobaha Gargaarida Nolosha ee Minnesota.
  • Dhanka kore ee midig ee "bogga rugta", riix [Select Language] ka dibna xulo  [Somali] si aad u hesho turjumaada Google ka ee khadka (online).  
  • Riix “Dadka Waaweyn” (Older Adults) 
  • Riix Guryaha (“Housing”) (oo mawduucyada ku hoos jira) (“more topics”)
  • Riix “Goobaha Gargaarka” (“Supportive housing”)
  • Dooro mawduuc
     
• Hadii aad awoodo, waydii dadka hadda meesha ku nool ra’yigooda goobta

Waxa aad leedahay xaquuq buuxa sida uu dhigayo sharcigu. Waxaana ku jira kuwaa:

• xaquuqaha caadiga ah ee kiraystaha – ka eeg buugayaga yar ee gacanta Xuquuqda Dadka Guryaha Kireysta Ee Minnesota 
• xaqqa aad u leedahay in si xumad iyo xaq dhowr ah laguula dhaqmo
• inaad xor ka noqoto silcin ama tacadi
• xaqqa ah inaad adigu doorato waxa aad u doonayso naftaada
• xaq ah in xogtaaddu xafidnaato
• xaq ah in warbixinadaada shakhsiyanka ah iyo kuwa caafimaadkaba la xafido
   

Eeg warqadayada xogta aruursan ah Xaquuqda ka Gargaarida Nolosha. Qaar ka mid ah xaquuqda waaweyni ee sharcigu dhigyo waa:

• Ka hor inta aadan u soo guurin rug Nolol ka caawin, waa khasab inuu jiro qandaraas. Qandaraaskuna waa inuu dhigaa wax walba oo aad ogolaatay oo ku saabsan deegaanka iyo adeeyada iyo inta kharashkoodu yahay. Adiga iyo rugtu waa in aad saxiixdaan qandaraaska.
• Kolka aad saxiixo qandaraaska, waa inaad magacowdo “wakiil cayiman.” Qofkani waxa uu kaa caawin helida ogaysiisyada waxyaabaha ku saameyn kara, waxa uuna ka hadli maslaxadaada haddii loo baaho. Magacow qof aad ku kalsoon tahay.
• Waxaad xaq u leedahay inaad ka cabato deegaankaaga iyo adeegyada. Waxaad xaq u leedahay inaad ogaato cidda shaqaalaha rugta ah ee aad u jeedsan karto cabashada. Waa inaad ku hesho jawaab-celin muddo macquul ah gudaheed.

• Rugaha Nolol Gargaaridu waa khasab inay shati leeyihiin. Kuwaa waxaa ku jira kuwa fidiya daryeelada xusuusta ama kuwa dakhaakhulka. Wayii taa Waaxa Caafimaadka ee Minnesota (Minnesota Department of Health) si aad u hubiso in goobta aad ka fakaraysaa ay sharciyeysan tahay. Ka wac khadka 651-201-4200 ama emayl ugu dir ciwaanka health.assistedliving@state.mn.us.
• Kaliya waxa ay joojin karaan qandaraaskaaga ayna kaa codsan karaa inaad ka tagto sababo dhowr ah oo mucayin ah awgood, sida:
  • bixin la’aanta kharashka bilaha ah
  • in aad jabiso waxa lagu heshiiyey ee qandaraaska ku qoran
  • inaysan ku daryeelayn mar dambe sababtoo ah isbedel ku yimid xaaladaada caafimaad ama fal
  • habdhaqankaagu uu farageliyo xaquuqda, amaanka ama caafimaadka dadka kale ee degan rugta ama shaqaalaha
     
• Waxa aad xaq u leedahay inaad racfaan ka qaadato joojin qandaraas. Waxa aad racfaanka u qaadan kartaa xaakim maamulka sharciga qaabilsan oo ka tirsan Xafiiska Maamulka Dhageysiyada Dacwooyinka ee Minnesota. Waxa aad racfaan ka qaadan kartaa waxyaabaha sida:
  • hadii ay jirto su’aal ah in joojinta qandaraasku ay sharci tahay iyo kale
  • aad is leedahay waxa ay jabiyeen sharciga
  • aad saxi karto waxa ay doonayaan inay awgii qandaraaskaaga u joojiyaan
  • aadan ku raacsanayn inaysan mar dambe ku daryeel  karin adiga
  • aadan ku raacsanayn in habdhaqankaagu uu farageliyo xaquuqaha, amaanka ama caafimaadka dadka kale 
  • joojinta qandaraasku oo ku gelin karta khatar waxyeelo oo ku soo gaarta
     
• Hadii rugta Gargaarida Noloshu ay doonayso inay joojiso adeegyada ay kuu fidiso adiga wali waa aad sii joogi kartaa degaanka hadii aad kala timaado adeegyo aad adigu leedahay dibada aadka kharashkooda la baxayso.
• Haddii aad guuro, waa inay kaa caawiyaan inaad meel kale ku wareegto. Kuuma rari karaan meel aan amaan ahayn ama aan ku siin karin adeegyada aad u baahan tahay.
• Haddii qofka qolka kula degani uu ogolaado, waa aad gelin kartaa kaamaro qolkaaga si aad u ilaaliso amaankaaga. Waa khasab inaad siiso Rugta Gargaarka Nolosha foom saxiixan haddii aad rabto kaamaro. Waxa aad ka heli kartaa foomamka barta: health.state.mn.us/facilities/regulation/emonitoring/. Bartani waxa ay haysaa akhbaar iyo xiriiro foomam kala duwan oo xaalado kala duwan ah.
• Haddii adiga ama cid kale kale oo adiga maslaxaadda ka shaqeeynaysaa  
  • ay ashtakoodo,
  • ay xareeyso warbixin silcin ah, ama ay u istaago xaquuqdaadda  goobta nolol ka gargaarka iyo/ama shaqaalaheedu kuguma colaadin karaan arintaa.  
• Waxa aad xaq u leedahay inaad ku esho akhbaarta sida ugu fiican ee aad ku fahami karto. Taasi waxaa dhici karta inay noqoto afka kale, oo ay ku jiraan afka farta indhoolayaasha ama afka dhagoolayaasha (ASL).

Guryaha Hayntu waxa ay leeyihiin sharciyo dheeraad ah iyo ilaalino u gaar ah. Medicare waxaa dhici karta inay bixiso qayb ka mid ah kharashka haynta.

Gargaarada Caafimaad (MA) waxa ay iyana bixin karaan kharashaadka Guryaha Haynta.

Waxa aad leedahay xaquuqda joogtada ah ee kiraystaha. Waxa aad leedahay xaquuqaha kor ku xusan ee goobaha Gargaarida Nolosha. Waxaad kaloo leedahay ilaalino kale oo dheeraad ah.

Waxaa jira 6 sababtood uun oo lagaaga eryi karo Guryaha Haynta:

1. Xaaladaadda caafimaad oo hagaagta
    
2. Rugta oo la xiro
    
3. In kiro lagugu leeyahay
    
4. Inaadan amaan ku sugnayn
    
5. Cid kale aysan amaan ahayn hadii adiga meesha aad joogto
    
6. Rugtu aysan ka soo bixi karin baahidaada
    

Waxaa jirta Xaquuq Gargaarida Nolosha ah (Health Care Bill of Rights) oo sharciga Minnesota dhigayo. Waxa uuna kaa ilaalin adiga sharcigaasi in lagugu khasbo inaad qaadato dawo ama daryeelo aad diidan tahay.  

• La hadal rugtaada daryeel. Waxaa dhici karta inaad awoodaan inaad xalisaan wixii khilaafaad ah oo jira.

• Wac Wakiilka Dadweynaha ee Daryeelada Mudadda Dheer ah ee MN
  1-800-657-3591

• Wac Xafiiska MN ee Ashtakooyinka Rugaha Caafimaadka
  1-800-369-7994

Wac khadka Xiriirinta Waayeelka (Senior Linkage Line) ee ah 1-800-333-2433.